Badania pokazują, że po tym jak do niedawna pracownicy aktywnie walczyli o swoje prawa, m.in. poprzez organizowanie strajków, tak obecnie ich bojowość sukcesywnie spada. Dotyczy to szczególnie rozwiniętych gospodarek, a wynika z rosnącego poziomu zadłużenia gospodarstw domowych. Nie dość, że zmniejszyła się ich częstotliwość i czas trwania, to stopniowo coraz mniejsza ilość pracowników w nich uczestniczyła.
Co ciekawe bojowość pracowników spadła w wielu bardzo różniących się od siebie gospodarkach, takich jak: liberalne Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, czy Japonia i Korea, które zasłynęły z cudów gospodarczych. A także w Norwegii i Szwecji znanych z szerokich zabezpieczeń socjalnych. Wskazuje się więc, że mamy do czynienia z długofalową, międzynarodową tendencją, gdyż podobne zmiany zaszły w bardzo różniących się od siebie gospodarkach.
Mimo iż różni ekonomiści dopatrują się rozmaitych przyczyn takiego stanu rzeczy, to jednak zdaniem prowadzących badania specjalistów tkwi ona właśnie we wzroście zadłużenia gospodarstw domowych.
Zadłużenie okazało się być dyscyplinujące
Dane wskazują, że od lat 70 stopniowo rosło zadłużenie gospodarstw domowych w stosunku do krajowego PKB w różnych światowych gospodarkach. Wynikało to m.in. z tego, że coraz łatwiej było uzyskać kredyt. Można powiedzieć, że dość szybko. W związku z tym pracownikom coraz bardziej zależało na stabilności zatrudnienia, aby móc spłacać swoje zobowiązania.
Właśnie zadłużenie mogło istotnie przyczynić się do ograniczenia czasu trwania, częstotliwości i ilości uczestników strajków. Branie w nich udziału najczęściej wiąże się z czasową utratą dochodów, na co biedniejsi nie mogą sobie pozwolić, właśnie ze względu na długi, jakie posiadają.
Na podstawie prowadzonych obserwacji w różnych krajach, badacze stwierdzili, że pomimo iż pojawiają się różnice, to jednak poziom zadłużenia istotnie wpływa na to, jak bojowi są pracownicy. Odmienności dotyczą często systemów społecznych, mentalności i systemów prawnych. Czy więc będziemy pracować coraz pokorniej, bo będziemy się bali stracić pracę i możliwość spłacania kredytu?
